Jakie badania laboratoryjne stosuje się do monitorowania osób zakażonych wirusem HIV?
Monitorowanie stanu zdrowia osób zakażonych wirusem HIV (ludzkim wirusem niedoboru odporności) obejmuje połączenie badań laboratoryjnych i ocen klinicznych. Oto kilka powszechnie stosowanych testów laboratoryjnych do monitorowania osób zakażonych wirusem HIV:
1. Obciążenie wirusowe:
- Badanie obciążenia wirusem mierzy ilość RNA HIV-1 (materiału genetycznego wirusa) we krwi danej osoby.
- Wysokie miano wirusa wskazuje na wyższy poziom replikacji wirusa HIV i zwiększone ryzyko progresji choroby.
- Regularne monitorowanie wiremii pomaga ocenić skuteczność terapii przeciwretrowirusowej (ART) i wykryć niepowodzenie wirusologiczne.
2. Liczba komórek CD4:
- Liczba komórek CD4 określa ilościowo liczbę pomocniczych limfocytów T (limfocytów CD4+) we krwi.
- Komórki CD4 odgrywają kluczową rolę w zdolności układu odpornościowego do zwalczania infekcji.
- Niska liczba CD4 wskazuje na osłabienie układu odpornościowego i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem infekcji oportunistycznych.
3. Pełna morfologia krwi (CBC):
- CBC ocenia różne składniki krwinek, w tym liczbę czerwonych krwinek, liczbę białych krwinek i liczbę płytek krwi.
- Nieprawidłowości w CBC mogą wskazywać na anemię, infekcje lub supresję szpiku kostnego spowodowaną lekami na HIV lub ART.
4. Testy czynności wątroby:
- Testy czynności wątroby mierzą poziom enzymów wątrobowych (np. aminotransferazy alaninowej, aminotransferazy asparaginianowej, fosfatazy alkalicznej) i bilirubiny.
- Podwyższenie poziomu enzymów wątrobowych może sugerować uszkodzenie wątroby lub powikłania związane z niektórymi lekami ART.
5. Testy czynności nerek:
- Testy czynności nerek oceniają czynność nerek poprzez pomiar poziomu kreatyniny, azotu mocznikowego we krwi (BUN) i szacowanego współczynnika filtracji kłębuszkowej (eGFR).
- Zmiany w czynności nerek mogą wystąpić w związku z chorobą nerek związaną z zakażeniem HIV lub potencjalnymi działaniami niepożądanymi niektórych leków ART.
6. Profil lipidowy:
- Profil lipidowy ocenia poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu lipoprotein o dużej gęstości (HDL), cholesterolu lipoprotein o małej gęstości (LDL) i trójglicerydów we krwi.
- Dyslipidemia (nieprawidłowy poziom lipidów) może wystąpić u osób zakażonych wirusem HIV i zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
7. Serologia wirusowego zapalenia wątroby typu B i C:
- Testy na antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B (HBsAg) i przeciwciała przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C (anty-HCV) przeprowadza się w celu identyfikacji współinfekcji wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) i wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV).
- Współinfekcje mogą mieć wpływ na leczenie zakażenia wirusem HIV i wymagają specjalnych strategii leczenia.
8. Testowanie oporności na leki:
- Testowanie oporności na leki ocenia skuteczność leków ART przeciwko różnym szczepom wirusa HIV.
- Pomaga wykryć mutacje związane z opornością na określone leki, pomagając w optymalizacji schematów leczenia i zapobieganiu niepowodzeniom wirusologicznym.
9. Genotypowanie wirusa HIV:
- Genotypowanie HIV identyfikuje podtyp wirusa HIV, co może dostarczyć informacji o pochodzeniu zakażenia i może mieć wpływ na decyzje dotyczące leczenia.
Należy pamiętać, że konkretne badania laboratoryjne zlecane w celu monitorowania osób zakażonych wirusem HIV mogą się różnić w zależności od stanu klinicznego danej osoby, postępu choroby i celów leczenia. Regularne monitorowanie badań laboratoryjnych ma kluczowe znaczenie w leczeniu zakażenia wirusem HIV w celu oceny skuteczności terapii, zapobiegania powikłaniom i poprawy ogólnych wyników zdrowotnych.
