Jak nadmierna ekspozycja na słońce wpływa na powstawanie zaćmy?

Nadmierna ekspozycja na słońce, szczególnie na promieniowanie ultrafioletowe (UV), jest głównym czynnikiem ryzyka powstania zaćmy. Słońce emituje różne formy promieniowania, w tym promienie UVA, UVB i UVC, ale głównym czynnikiem wpływającym na rozwój zaćmy są promienie UV-A i UVB.

Oto jak nadmierna ekspozycja na słońce prowadzi do powstania zaćmy:

1. Uszkodzenia fotochemiczne :Promieniowanie UV, zwłaszcza UVB, może uszkodzić białka soczewki oka. Do uszkodzenia tego dochodzi, gdy fotony UV rozbijają wiązania chemiczne w obrębie tych białek, co prowadzi do zmian w ich strukturze i funkcji.

2. Stres oksydacyjny :Promieniowanie UV powoduje wytwarzanie w soczewce wolnych rodników i innych reaktywnych form tlenu (ROS). Te wolne rodniki mogą powodować stres oksydacyjny, który uszkadza składniki komórkowe, w tym białka, lipidy i DNA. Nagromadzenie stresu oksydacyjnego z biegiem czasu może przyczynić się do rozwoju zaćmy.

3. Rozregulowanie komórek :Ekspozycja na promieniowanie UV zakłóca normalne funkcjonowanie komórek soczewki, w tym komórek nabłonka soczewki (LEC) i komórek włókien soczewki. LEC odpowiadają za utrzymanie przejrzystości soczewki poprzez ciągłą wymianę starych włókien soczewki. Promieniowanie UV może zakłócić ten proces, prowadząc do gromadzenia się uszkodzonych włókien soczewki i powstawania zaćmy.

4. Zwiększony podział komórek nabłonka soczewki :Promieniowanie UV powoduje szybszy podział LEC. Chociaż może to początkowo pomóc w naprawie uszkodzonej tkanki soczewki, nadmierny podział komórek może prowadzić do powstawania zdezorganizowanych i nieprawidłowych włókien soczewki, zwiększając ryzyko rozwoju zaćmy.

5. Reakcja immunologiczna: Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV może wywołać reakcję immunologiczną w oku. Uwalnianie mediatorów stanu zapalnego może uszkadzać komórki soczewki i przyczyniać się do powstawania zaćmy.

Należy pamiętać, że chociaż ekspozycja na światło słoneczne jest istotnym czynnikiem ryzyka zaćmy, nie jest jedyną przyczyną. Inne czynniki, takie jak wiek, palenie tytoniu, niektóre leki (np. Kortykosteroidy), cukrzyca i predyspozycje genetyczne również odgrywają rolę.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaćmy, należy chronić oczy przed słońcem poprzez:

- Noś okulary przeciwsłoneczne zapewniające 100% ochronę przed promieniowaniem UV.

- Noszenie kapelusza z daszkiem chroniącym przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

- Unikanie długotrwałej ekspozycji na słońce, szczególnie w godzinach szczytu (10:00-16:00).

- Szukasz cienia, gdy przebywasz na świeżym powietrzu przez dłuższy czas.

Ochrona oczu przed szkodliwym promieniowaniem UV może znacznie zmniejszyć ryzyko powstania zaćmy i przyczynić się do utrzymania dobrego zdrowia oczu. Jeśli masz wątpliwości dotyczące ryzyka zaćmy lub zmian w oku, zaleca się omówienie ich z okulistą (optometrystą lub okulistą) w celu właściwej oceny i uzyskania wskazówek.