Jakie są ogólne funkcje współczulnego i przywspółczulnego układu nerwowego?

Współczulny układ nerwowy (SNS) i przywspółczulny układ nerwowy (PNS) to dwie gałęzie autonomicznego układu nerwowego (ANS), który jest odpowiedzialny za regulację mimowolnych funkcji organizmu, takich jak częstość akcji serca, trawienie i oddychanie. SNS i PNS działają w opozycji do siebie, aby utrzymać homeostazę w organizmie. Oto ich ogólne funkcje:

1. Współczulny układ nerwowy (SNS):

- SNS jest często określany jako system „walcz lub uciekaj”.

- Przygotowuje organizm do aktywności fizycznej i reakcji na sytuacje stresowe.

- Aktywuje uwalnianie adrenaliny (adrenaliny) z nadnerczy.

- Zwiększa tętno, rozszerza źrenice i pobudza pocenie się.

- Hamuje trawienie i wydzielanie śliny, aby przekierować energię do mięśni.

- Reguluje ciśnienie krwi i oddychanie.

- Odgrywa rolę w podnieceniu seksualnym i wytrysku u mężczyzn.

2. Przywspółczulny układ nerwowy (PNS):

- PNS jest często nazywany systemem „odpoczynku i trawienia”.

- Oszczędza energię i wspomaga funkcje organizmu zachodzące w spoczynku.

- Aktywuje uwalnianie acetylocholiny z zakończeń nerwowych.

- Zmniejsza tętno i rozszerza naczynia krwionośne.

- Pobudza trawienie i wydzielanie śliny.

- Ułatwia oddawanie moczu i defekację.

- Reguluje zwężenie źrenic.

- Spowalnia tempo oddychania.

SNS i PNS współpracują, aby utrzymać dynamiczną równowagę w organizmie, zapewniając odpowiednie dostosowanie funkcji fizjologicznych w odpowiedzi na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne. Na przykład w obliczu stresującej sytuacji SNS aktywuje się, zwiększając tętno i przygotowując organizm do działania, podczas gdy PNS staje się mniej aktywny, ograniczając mniej istotne funkcje organizmu. I odwrotnie, w okresach odpoczynku i relaksu dominuje PNS, umożliwiając organizmowi oszczędzanie energii i skupienie się na procesach regeneracyjnych.