W jaki sposób terapeuci behawioralni modyfikują problematyczne zachowania klientów?

Terapeuci behawioralni stosują różne techniki, aby modyfikować problematyczne zachowania klientów. Techniki te opierają się na zasadach wzmacniania, karania i modelowania:

Wzmocnienie * polega na nagradzaniu pożądanych zachowań, zwiększając prawdopodobieństwo ich ponownego wystąpienia. Pozytywne wzmocnienie zapewnia przyjemną konsekwencję po pożądanym zachowaniu, takim jak pochwała lub poczęstunek. Wzmocnienie negatywne usuwa awersyjne konsekwencje pożądanego zachowania, takie jak pozwolenie klientowi na opuszczenie trudnego zadania po ukończeniu niewielkiej części.

Kara polega na wystąpieniu nieprzyjemnej konsekwencji niepożądanego zachowania, zmniejszając prawdopodobieństwo jego ponownego wystąpienia. Kara pozytywna dodaje coś nieprzyjemnego po zachowaniu, na przykład zapewnienie przerwy na żądanie lub grzywnę. Kara negatywna odbiera coś przyjemnego po danym zachowaniu, na przykład utratę przywilejów lub dostępu do preferowanych zajęć.

Modelowanie polega na obserwowaniu innych osób wykonujących pożądane zachowania i uczeniu się na ich działaniach. Terapeuci mogą wykorzystywać modele na żywo (np. demonstrując odpowiednie umiejętności społeczne) lub modele symboliczne (np. korzystając z filmów lub odgrywania ról).

Terapeuci behawioralni dostosowują te techniki do specyficznych potrzeb i problemów każdego klienta, biorąc pod uwagę takie czynniki, jak nasilenie zachowania, wiek jednostki i jej styl uczenia się. Połączenie i systematyczne stosowanie tych metod zwiększa skuteczność interwencji modyfikujących zachowanie.

Oto zestawienie tego, jak terapeuci behawioralni mogą wykorzystać każdą technikę:

* Wzmocnienie pozytywne: Jeśli klient chce schudnąć, terapeuta może dać mu naklejkę lub mały poczęstunek za każdym razem, gdy uda mu się monitorować spożycie pokarmu w ciągu dnia.

* Wzmocnienie negatywne: Jeśli klient boi się pająków, terapeuta może stopniowo zmniejszać jego kontakt z pająkami, zaczynając od zdjęcia i przechodząc do żywego pająka w kontrolowanym otoczeniu, aż strach klienta zmniejszy się.

* Kara pozytywna: Jeśli klient stale przeszkadza innym w grupie, terapeuta może w konsekwencji wyznaczyć im przerwę lub poprosić o opuszczenie grupy na kilka minut.

* Kara negatywna: Jeśli klient zmaga się ze spóźnieniami, terapeuta może zmniejszyć ilość czasu, jaki klient ma na jakąś czynność (np. przerwę), jeśli się spóźni.

* Modelowanie: Jeśli klient chce poprawić swoje umiejętności społeczne, terapeuta może pokazać mu filmy przedstawiające osoby wchodzące w interakcje społeczne w różnych sytuacjach i poprosić go o przećwiczenie odgrywania ról w tych interakcjach.

Należy pamiętać, że techniki modyfikacji zachowania powinny być stosowane w sposób etyczny, za zgodą klienta i w sposób szanujący jego autonomię.