Jakie są rodzaje zaburzeń mowy?
Istnieje kilka rodzajów zaburzeń mowy, z których każdy ma swoje własne przyczyny i cechy:
1. Zaburzenia artykulacji:obejmują trudności w prawidłowym wytwarzaniu określonych dźwięków lub słów z powodu problemów z kontrolą mięśni lub koordynacją. Przykładami są seplenienie, w przypadku którego dźwięk „s” jest wymawiany niepoprawnie, lub rotacyzm, w przypadku którego wpływa to na dźwięk „r”.
2. Zaburzenia fonologiczne:Zaburzenia te obejmują problemy z zasadami rządzącymi organizacją dźwięków w słowach. Osoba z zaburzeniami fonologicznymi może zastąpić jeden dźwięk innym lub całkowicie pominąć niektóre dźwięki.
3. Zaburzenia płynności:Znane również jako jąkanie lub jąkanie, zaburzenia płynności zakłócają normalny przepływ lub rytm mowy. Mogą obejmować mimowolne powtórzenia, przedłużenia lub blokady w produkcji mowy.
4. Zaburzenia głosu:Zaburzenia głosu wpływają na jakość, wysokość lub głośność głosu. Mogą wynikać z urazów strun głosowych, problemów neurologicznych lub nadmiernego napięcia głosu. Przykładami mogą tu być chrypka, porażenie strun głosowych lub guzki głosowe.
5. Dziecięca apraksja mowy (CAS):CAS to schorzenie neurologiczne wpływające na zdolność dziecka do dokładnego planowania i wykonywania ruchów mowy. Może powodować trudności z koordynacją i synchronizacją mięśni mowy.
6. Dyzartria:Dyzartria jest spowodowana uszkodzeniem nerwów i mięśni biorących udział w wytwarzaniu mowy, co powoduje upośledzenie artykulacji i ogólną klarowność mowy. Może wystąpić z powodu schorzeń neurologicznych, takich jak udar, choroba Parkinsona lub stwardnienie rozsiane.
7. Afazja:Afazja jest zaburzeniem językowym wynikającym z uszkodzenia części mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie języka. Może wpływać na zdolność rozumienia, tworzenia lub obu, języka mówionego i pisanego.
8. Dyspraksja werbalna:Dyspraksja werbalna to zaburzenie mowy motorycznej, które wpływa na zdolność osoby do fizycznego formułowania słów. Jest to spowodowane trudnościami w sekwencjonowaniu ruchów niezbędnych do produkcji mowy.
9. Zaburzenia językowe:Zaburzenia językowe obejmują problemy ze zrozumieniem, wyrażaniem i przetwarzaniem języka. Mogą mieć one charakter rozwojowy, objawiający się opóźnieniem rozwoju mowy lub specyficznym upośledzeniem umiejętności językowych, lub nabyte w wyniku uszkodzenia mózgu (afazji).
10. Zaburzenia komunikacji społecznej (pragmatycznej):Zaburzenia te wpływają na zdolność rozumienia lub wykorzystywania wskazówek i konwencji społecznych w komunikacji. Osoby mogą mieć trudności z interpretacją komunikacji niewerbalnej lub zrozumieniem zasad społecznych rządzących rozmową.
Należy pamiętać, że u niektórych osób może wystąpić kombinacja różnych zaburzeń mowy, a konkretne objawy i nasilenie mogą się znacznie różnić w zależności od osoby. Zaburzenia mowy mogą wystąpić w każdym wieku i mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak opóźnienia w rozwoju, schorzenia neurologiczne, zaburzenia genetyczne czy urazy.