Jak współdziałają hormony i układ nerwowy?
1. Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA)
- Podwzgórze, struktura mózgu, wytwarza hormony zwane hormonami uwalniającymi, które działają na przysadkę mózgową.
- Przysadka mózgowa, często nazywana „głównym gruczołem”, wydziela hormony wpływające na inne gruczoły i narządy.
- Jednym z takich hormonów jest hormon adrenokortykotropowy (ACTH), który stymuluje nadnercza do syntezy i wydzielania hormonów stresu, takich jak kortyzol.
2. Współczulny i przywspółczulny układ nerwowy
- Układ nerwowy sprawuje również kontrolę nad układem hormonalnym poprzez współczulne i przywspółczulne części autonomicznego układu nerwowego. - Na przykład w obliczu stresującej sytuacji współczulny układ nerwowy powoduje, że rdzeń nadnerczy uwalnia hormony:adrenalinę (adrenalinę) i noradrenalinę (noradrenalinę).
3. Wpływ hormonów na funkcjonowanie i zachowanie mózgu
- Hormony mogą wpływać na aktywność neuronów, regulację nastroju i zachowanie poprzez wpływ na poziom neuroprzekaźników, ekspresję genów w mózgu i wiązanie się z receptorami komórek nerwowych.
4. Regulacja rytmu dobowego
- Zarówno hormony, jak i układ nerwowy odgrywają rolę w regulacji rytmów dobowych organizmu, które odnoszą się do naturalnych cykli procesów fizjologicznych zachodzących w ciągu 24 godzin.
- Szyszynka wydziela hormon melatoninę, który wpływa na cykle snu i czuwania.
- Podwzgórze, poprzez jądro nadskrzyżowaniowe, pełni funkcję wewnętrznego zegara organizmu i jest synchronizowane przez sygnały zewnętrzne, takie jak światło dzienne i ciemność.
5. Integracja informacji sensorycznych i reakcji hormonalnych
- Informacje sensoryczne odbierane przez układ nerwowy, takie jak zapach lub smak, mogą wywołać reakcje hormonalne.
- Na przykład zapach niektórych pokarmów może stymulować uwalnianie enzymów trawiennych w żołądku.
Podsumowując, hormony i układ nerwowy oddziałują na siebie w złożony i wieloaspektowy sposób, aby utrzymać równowagę organizmu, reagować na zmiany środowiskowe oraz wpływać na naszą fizjologię i zachowanie. Systemy te współpracują, aby zapewnić, że nasze ciała przystosowują się i odpowiednio reagują na różne bodźce wewnętrzne i zewnętrzne.
