Jak diagnozują gruźlicę?
Istnieje kilka metod diagnozowania gruźlicy (TB), w tym:
1. Wywiad medyczny i badanie fizykalne:
- Lekarze pytają o objawy, takie jak uporczywy kaszel, gorączka, nocne poty i utrata masy ciała.
- Badanie fizykalne może ujawnić takie objawy, jak nieprawidłowości w płucach lub obrzęk węzłów chłonnych.
2. Mikroskopia rozmazu plwociny:
- Jest to powszechny, wstępny test diagnostyczny w kierunku gruźlicy.
- Pacjenci kaszlą plwocinę (flegma z płuc) do pojemnika.
- Próbkę plwociny rozsmarowuje się na szkiełku, barwi i bada pod mikroskopem na obecność pałeczek kwasoodpornych (AFB), które są bakteriami gruźlicy.
3. Posiew plwociny:
- W przypadku wykrycia AFB w rozmazie plwociny lub w przypadku silnego podejrzenia gruźlicy wykonuje się posiew plwociny.
- Próbkę plwociny hoduje się w laboratorium w celu wyhodowania bakterii gruźlicy, co pozwala na identyfikację konkretnego szczepu bakterii i jego profilu wrażliwości na antybiotyki.
4. Prześwietlenie klatki piersiowej:
- Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej może ujawnić nieprawidłowości w płucach, takie jak obecność guzków, nacieków lub ubytków, co może sugerować zakażenie gruźlicą.
5. Skórny test tuberkulinowy (test Mantoux):
- Test ten polega na wstrzyknięciu w skórę niewielkiej ilości tuberkuliny (białka pochodzącego z bakterii gruźlicy).
- Po 48-72 godzinach miejsce wstrzyknięcia sprawdza się pod kątem uniesienia, stwardnienia (stwardnienia), co wskazuje na pozytywną reakcję. Dodatni wynik skórnego testu tuberkulinowego sugeruje wcześniejsze narażenie na kontakt z bakteriami gruźlicy, ale niekoniecznie oznacza aktywną infekcję.
6. Test uwalniania interferonu gamma (IGRA):
- Podobnie do skórnego testu tuberkulinowego, badania krwi IGRA (np. QuantiFERON-TB Gold, T-SPOT.TB) mierzą odpowiedź immunologiczną na antygeny gruźlicy.
- Pozytywny wynik IGRA sugeruje zakażenie gruźlicą, ale mogą być potrzebne dalsze badania w celu ustalenia, czy jest to gruźlica aktywna czy utajona.
7. Testy molekularne (PCR):
- Testy reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) umożliwiają wykrycie materiału genetycznego (DNA) bakterii gruźlicy w plwocinie lub innych próbkach.
- Testy PCR mogą szybko zidentyfikować gruźlicę i dostarczyć informacji o pewnych mutacjach genetycznych wpływających na wrażliwość na leki.
8. Biopsja:
- W niektórych przypadkach w celu zdiagnozowania gruźlicy może być konieczna biopsja zajętej tkanki (np. węzła chłonnego, tkanki płuc).
- Pobiera się próbkę tkanki i bada pod mikroskopem pod kątem obecności bakterii gruźlicy lub ziarniniaków (zbiór komórek odpornościowych tworzących się w odpowiedzi na zakażenie gruźlicą).
Do potwierdzenia rozpoznania gruźlicy zazwyczaj wykorzystuje się kombinację testów i wyników klinicznych, a w niektórych sytuacjach mogą być wymagane dalsze procedury diagnostyczne.
