Dlaczego do stworzenia szczepionki wykorzystuje się martwe lub osłabione wirusy zamiast zwykłych?
1. Bezpieczeństwo: Stosowanie martwych lub osłabionych wirusów znacząco zmniejsza ryzyko wywołania choroby u osób zaszczepionych. Inaktywowane (zabite) wirusy są całkowicie niezakaźne, podczas gdy atenuowane (osłabione) wirusy są modyfikowane tak, aby były znacznie mniej zjadliwe niż wirus typu dzikiego. Ten aspekt bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie podczas szczepienia bezbronnych grup społecznych, takich jak dzieci, osoby starsze lub osoby z osłabionym układem odpornościowym.
2. Immunogenność: Martwe lub osłabione wirusy mogą nadal wywoływać silną odpowiedź immunologiczną w organizmie. Po wprowadzeniu do układu odpornościowego te niezakaźne cząsteczki wirusa są rozpoznawane jako obce i uruchamiają produkcję przeciwciał i komórek odpornościowych, które specyficznie atakują wirusa. Ta odpowiedź immunologiczna zapewnia ochronę przed przyszłą infekcją wirusem typu dzikiego.
3. Stabilność: Martwe lub osłabione wirusy są na ogół bardziej stabilne niż żywe wirusy, co ułatwia ich przechowywanie i transport. Żywe szczepionki wymagają ostrożnego obchodzenia się i przechowywania w lodówce, aby zachować swoją skuteczność, natomiast inaktywowane lub atenuowane szczepionki mogą wytrzymać szerszy zakres wahań temperatury i dłuższe okresy przechowywania. Ta stabilność jest szczególnie ważna w przypadku szczepionek, które muszą być dystrybuowane do odległych obszarów lub regionów o ograniczonych zasobach.
4. Opłacalność: Wytwarzanie martwych lub osłabionych szczepionek wirusowych jest często bardziej opłacalne w porównaniu ze szczepionkami zawierającymi żywe wirusy. Proces inaktywacji lub atenuowania wirusów wymaga specjalistycznych technik i urządzeń, ale metody te są na ogół tańsze i mniej złożone niż hodowanie i utrzymywanie żywych wirusów do produkcji szczepionek.
5. Przewidywalność odpowiedzi immunologicznej: Szczepionki zawierające martwe lub osłabione wirusy zapewniają bardziej przewidywalną odpowiedź immunologiczną niż szczepionki zawierające żywe wirusy. W przypadku żywych szczepionek mogą wystąpić indywidualne różnice w odpowiedzi immunologicznej ze względu na różnice w początkowej masie wirusa i szybkości replikacji. Natomiast martwe lub osłabione szczepionki dostarczają standaryzowaną ilość antygenu wirusowego, co prowadzi do bardziej spójnej odpowiedzi immunologicznej u zaszczepionych osób.
Ogólnie rzecz biorąc, wykorzystanie martwych lub osłabionych wirusów w produkcji szczepionek zapewnia większe bezpieczeństwo, stabilność, opłacalność i przewidywalność odpowiedzi immunologicznej, dzięki czemu są one bardziej odpowiednie i praktyczne w przypadku szeroko zakrojonych kampanii szczepień.
