Co to jest zawał boczny?

Zawał rdzenia bocznego lub zespół rdzenia bocznego, termin używany do określenia stanu klinicznego wynikającego z uszkodzenia bocznej części rdzenia przedłużonego. Zespół rdzenia bocznego jest również znany jako zespół Wallenberga lub zespół tylnej dolnej tętnicy móżdżku (PICA).[1]

Powoduje

Zespół rdzeniastego bocznego może wynikać z niedrożności lub krytycznego zwężenia tylnej dolnej tętnicy móżdżkowej (PICA) – co może wystąpić albo z powodu choroby zakrzepowo-zatorowej pochodzącej z tętnic kręgowych lub podstawnych, albo zwężenia tętnicy początkowej w wyniku miażdżycy lub rozwarstwienia [2 ], co powoduje niedostateczny dopływ krwi i późniejsze niedokrwienie.

Czynniki ryzyka bocznego zawału rdzeniastego obejmują:

nadciśnienie

cukrzyca

hipercholesterolemia

palenie

migotanie przedsionków

zwężenie tętnicy szyjnej

Rzadziej boczny zespół rdzeniasty może wynikać z:urazu, rozwarstwienia tętnicy kręgowej lub zdarzeń zatorowych o przyczynie kardiogennej.[2]

Oznaki i objawy

Zespół rdzeniasty bocznego charakterystycznie objawia się kombinacją:

Ipsilateralny zespół Hornera (opadanie, zwężenie źrenic, anhydroza) wynikający z uszkodzenia zstępujących włókien współczulnych, których jądro znajduje się w podwzgórzu i kończy się na poziomie T1/T2

Upośledzenie czucia bólu i temperatury po przeciwnej stronie ciała na skutek uszkodzenia aksonów bocznych dróg rdzeniowo-rdzeniowych przenoszących impulsy bólu i temperatury z ciała aż do poziomu C2.

Dysfagia na skutek uszkodzenia jądra obuznacznego – w wyniku którego powstają aksony tworzące gałąź gardłową nerwu błędnego.

Oczopląs wynikający z uszkodzenia jądra przedsionkowego i jego połączenia w obrębie rdzenia i mostu.

Zawroty głowy i ataksja z powodu uszkodzenia jądra przedsionkowego.

Osłabienie mięśnia czworobocznego i podniebienia po tej samej stronie z powodu uszkodzenia jądra obuznacznego.

Chrypka głosu spowodowana uszkodzeniem nerwu krtaniowego wstecznego, który ma jądro w rdzeniu.

Upośledzone czucie smaku w tylnej jednej trzeciej języka (strona po tej samej stronie) z powodu uszkodzenia jądra solitarius, które odbiera informacje sensoryczne z tylnej jednej trzeciej języka; jest to przekazywane za pośrednictwem nerwu językowo-gardłowego.[2]

Zespół tętnicy tylnej dolnej móżdżku

Zespół Wallenberga powstaje na skutek uszkodzenia rdzenia bocznego zaopatrywanego przez tylną dolną tętnicę móżdżku (PICA). Konsekwencje kliniczne są następujące:[3]

Ipsilateralny zespół Hornera obejmujący zwężenie źrenic, opadanie powiek i anhydrozę powstałe w wyniku uszkodzenia ipsilateralnych zstępujących włókien współczulnych, które wychodzą z podwzgórza. Ich ciało komórkowe leży w kolumnie pośrednio-bocznej od T1-T2. Dlatego uszkodzenie tych włókien w dowolnym miejscu na ich przebiegu może prowadzić do zespołu Hornera.

Oczopląs, który ma głównie charakter rotacyjny i poziomy, a czasami także porażenie wzroku wynikające z uszkodzenia pęczka podłużnego przyśrodkowego (MLF).

Zawroty głowy i ataksja spowodowane uszkodzeniem bocznego jądra przedsionkowego i połączeń móżdżku.

Upośledzone czucie bólu i temperatury po przeciwnej stronie twarzy i ciała z powodu uszkodzenia przeciwnego przewodu rdzeniowo-wzgórzowego.

Dysfonia ipsilateralna oraz dysfagia spowodowana uszkodzeniem jądra dwuznacznego wpływającego na nerw błędny i językowo-gardłowy.[4]

Czasami niedowład połowiczy i ruchy atetoidalne wynikające z uszkodzenia dróg korowo-rdzeniowych i rubrosrdzeniowych. Jest to rzadkie, ponieważ odcinki te są zaopatrywane przez przednią tętnicę kręgową.[6]

Upośledzone czucie smaku (ageuzja) w tylnej jednej trzeciej języka po tej samej stronie, ponieważ włókna smakowe z tylnej części języka są przenoszone przez nerw językowo-gardłowy. Uszkodzenie jądra przewodu samotnego również upośledza odczuwanie smaku.[4]

Zespół Wallenberga jest klasycznie kojarzony z zawałem PICA, ale w rzadkich przypadkach może być spowodowany zawałem tętnicy przedniej dolnej móżdżku (AICA).[7][8]