Co to jest pobudliwość serca?
1. Spoczynkowy potencjał błony:
Komórki serca, podobnie jak inne komórki pobudliwe, mają spoczynkowy potencjał błonowy (RMP). Jest to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy wnętrzem i zewnętrzem komórki, gdy jest ona w stanie spoczynku i nie generuje aktywnie impulsu elektrycznego. W miocytach serca RMP wynosi zazwyczaj około -85 do -95 miliwoltów (mV).
2. Potencjał działania:
Pobudliwość serca wiąże się z wytwarzaniem potencjału czynnościowego, czyli szybką zmianą potencjału błonowego komórki serca. Kiedy bodziec osiąga określony próg, powoduje szybką depolaryzację potencjału błonowego (staje się mniej ujemny) i osiąga szczytowy potencjał dodatni (udar w górę). Po tym następuje faza repolaryzacji, podczas której potencjał błonowy powraca do stanu spoczynkowego (skok w dół).
3. Okresy refrakcji:
Po potencjale czynnościowym komórki serca wchodzą w różne okresy refrakcji:
- Bezwzględny okres refrakcji:W tym okresie żaden bodziec, niezależnie od jego siły, nie może wyzwolić kolejnego potencjału czynnościowego.
- Względny okres refrakcji:W tym okresie silniejszy niż normalnie bodziec może wywołać potencjał czynnościowy, ale wymaga więcej energii.
4. Potencjał progowy:
Potencjał progowy to minimalny potencjał błonowy, który musi zostać osiągnięty, aby zainicjować potencjał czynnościowy. W komórkach serca potencjał progowy wynosi zazwyczaj od -60 do -70 mV.
5. Czas trwania potencjału działania:
Czas trwania potencjału czynnościowego (APD) odnosi się do czasu potrzebnego od początku depolaryzacji do końca repolaryzacji. Długotrwałe APD może prowadzić do arytmii.
6. Kanały jonowe:
Pobudliwość serca jest ściśle regulowana przez aktywność różnych kanałów jonowych w błonie komórkowej. Kanały te, takie jak kanały sodowe, potasowe i wapniowe, kontrolują przepływ jonów do i z komórki, wpływając na potencjał błonowy i kształt fali potencjału czynnościowego.
7. Autonomiczny układ nerwowy:
Autonomiczny układ nerwowy, zwłaszcza część współczulna i przywspółczulna, może modulować pobudliwość serca. Stymulacja współczulna zwiększa pobudliwość i częstość akcji serca, podczas gdy stymulacja przywspółczulna zmniejsza pobudliwość i częstość akcji serca.
8. Choroby serca i leki:
Na pobudliwość serca mogą wpływać różne choroby serca i leki. Na przykład niektóre zaburzenia rytmu mogą wynikać z nieprawidłowej pobudliwości, a niektóre leki stosowane w terapii kardiologicznej działają na kanały jonowe, aby wpłynąć na pobudliwość.
Ogólnie rzecz biorąc, pobudliwość serca jest kluczowym czynnikiem w utrzymaniu prawidłowego rytmu i skoordynowanych skurczów serca. Rozregulowanie pobudliwości może prowadzić do różnych zaburzeń rytmu serca i wpływać na ogólną czynność serca. Zrozumienie pobudliwości serca i jej regulacji jest niezbędne w badaniach elektrofizjologii serca i opracowywaniu metod leczenia zaburzeń rytmu serca.
