Czym jest dysfunkcja śródbłonka?
Dysfunkcja śródbłonka to stan, w którym śródbłonek – cienka warstwa komórek wyściełających wnętrze naczyń krwionośnych – nie działa prawidłowo. Śródbłonek odgrywa kluczową rolę w regulacji przepływu krwi, ciśnienia krwi i stanów zapalnych w organizmie. Kiedy funkcja śródbłonka jest upośledzona, może to prowadzić do różnych chorób sercowo-naczyniowych, w tym miażdżycy, choroby wieńcowej i niewydolności serca.
Oto niektóre z kluczowych cech dysfunkcji śródbłonka:
1. Upośledzone rozszerzenie naczyń:Śródbłonek uwalnia substancje takie jak tlenek azotu (NO), które powodują rozluźnienie i rozszerzenie naczyń krwionośnych, co jest procesem znanym jako rozszerzenie naczyń. W przypadku dysfunkcji śródbłonka wytwarzanie lub uwalnianie NO jest zmniejszone, co prowadzi do upośledzenia rozszerzenia naczyń i zwiększonego oporu przepływu krwi.
2. Nasilony stan zapalny:Śródbłonek odgrywa kluczową rolę w regulowaniu reakcji zapalnej w naczyniach krwionośnych. Dysfunkcja śródbłonka może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, charakteryzującego się zwiększoną produkcją cząsteczek prozapalnych i zmniejszoną produkcją cząsteczek przeciwzapalnych.
3. Zwiększony stres oksydacyjny:Dysfunkcja śródbłonka jest często powiązana ze zwiększonym stresem oksydacyjnym, brakiem równowagi pomiędzy produkcją reaktywnych form tlenu (ROS) a systemami obrony antyoksydacyjnej organizmu. Stres oksydacyjny może uszkadzać komórki śródbłonka i przyczyniać się do rozwoju dysfunkcji śródbłonka.
4. Zwiększona zakrzepica:Dysfunkcja śródbłonka upośledza przeciwzakrzepowe właściwości śródbłonka, prowadząc do zwiększonego ryzyka tworzenia się skrzepów krwi (zakrzepica). Śródbłonek zwykle uwalnia substancje, które zapobiegają agregacji płytek krwi i sprzyjają rozkładowi skrzepów krwi. W przypadku dysfunkcji śródbłonka te mechanizmy ochronne są upośledzone.
5. Upośledzona angiogeneza:Angiogeneza, proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych, jest niezbędny do wzrostu, naprawy i regeneracji tkanek. Dysfunkcja śródbłonka może upośledzać angiogenezę, prowadząc do niedostatecznego dopływu krwi do tkanek i narządów.
Dysfunkcja śródbłonka jest często powiązana z czynnikami ryzyka, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, palenie tytoniu, otyłość i brak aktywności fizycznej. Wpływ na to mają także czynniki genetyczne i niektóre schorzenia. Ocena i leczenie dysfunkcji śródbłonka jest ważnym aspektem zapobiegania i leczenia chorób sercowo-naczyniowych.
